Ümit Kalko Haberleri
Kişinin yaşadığı maşer süresince değeri olan , kabiliyet, çizi ve sair davranış biçimlerini vüruttirdiği süreçlerin tüyöneten.
Yetişek, önceden saptanmış esaslara bakarak insanoğluın davranışlarında belirli vürutmeler katkısızlamaya yarayan planlı etkiler sürecidir.
Yetişek; bireyin davranışlarındaki yaşantısı yoluyla kasıtlı olarak ve isteyerek bileğkârme meydana getirme sürecidir.
Görüldüğü gibi eğitimin bir çok teşhismı örgülabilmektedir. Fakat, günümüzde çoğunlukla yeğleme edilen teşhism:
“Ferdin davranışında, kendi yaşantısı yoluyla ve kasıtlı olarak matlup yönde( eğitimin amaçlarına elverişli ) bileğkârme meydana getirme sürecidir.” Şeklindedir.
Bu aşinalık bakarak;
· Yetişek bir süreçtir.
· Yetişek sürecinde, bireyin davranışlarının matlup yönde bileğkârtirilmesi amaçlanmaktadır.
· Davranışlarındaki bileğkârme kasıtlı olarak gerçekleştirilmektedir.
· Yetişek sürecinde bireyin kendi yaşantıları esastır.
EĞİTİMİN SÜRECİ
Eğitimin üç baz öğesi vardır.
1. Lakinç
2. Öğretme ve öğrenme etkinlikleri
3. Değerlendirmeler
Yetişek amaçla adım atar, öğretme-öğrenme etkinlikleriyle devam değer ve kıymetlendirme ile son bulur. Sürecin bu mantığı parçalanmamış kültürler dâhilin aynıdır. Lakinçların içeriği ve öğrenme dâhilin kullanılan öğretme şekilleri kültürden kültüre bakarak bileğkârebilir, lakin sürecin doğbirliı bileğkârmez.
Yetişek kapsamı ve teşhismlanması açısından çok geniş bir kavramdır. Gün süresince birbir hayli filozof ve pedagog, eğitimin ne olduğuna değgin farklı farklı teşhismlamalarda bulunmuştur. Günümüzde ise eğitimin onaylama edilen ölçünlü teşhismı şudur: Yetişek, bireyin davranışlarında kendi yaşantıları yoluyla kasıtlı olarak istendik davranış bileğkârikliği meydana getirme sürecidir. Bu teşhismlama ekseninde eğitimin umumi hatları çizilebilir. Bu teşhismlamanın süresince eğitime değgin bazı önemli kavramlar vardır. Özellikle “kendi yaşantıları yoluyla”, “kasıtlı olarak”, “istendik davranış bileğkârikliği” ve “süreç” gibi kelimeler eğitimin anne taşlarıdır.
Yetişek, benibeşer dâhilin ömür boyu devam eden bir süreçtir ve davranışlarda başkalık meydana getirir. Bu davranış değişiklikleri ise bireyin kendi tecrübelerine dayanır. Davranış değişiklikleri istendik yani beklentilere ve hedeflere elverişli olabileceği gibi istenmedik yönde bile vürutebilir. Yetişek sürecinin kârletilmesi ise kasıtlı yani programlı ve programlı olabileceği gibi vürutigüzel bile mümkün. Kasıtlı olarak meydana getirilen eğitime formal eğitim bilimi, vürutigüzel meydana getirilen eğitime ise informal eğitim bilimi denir. Daha açıklayıcı bir örnek verirsek okul, dershane, eğitim bilimi merkezleri gibi mekânlarda verilen eğitim bilimi formal; bireyin kendi çevresinden edinmiş olduğu ve planlı programlı sıfır eğitim bilimi ise informal eğitidir. Kısaca eğitim bilimi sadece okullardaki öğrenmelerle sınırlı bileğildir.
Yetişek Türleri
Yetişek türlerine bakarak sınıflandırıldığında formal ve informal eğitim bilimi çıkmak üzere iki tür ortaya çıkar. Formal eğitim bilimi okullarda ya da kurumlarda belirli bir tasar ve program çerçevesinde gerçekleştirilir ve bu eğitim bilimi tipinin belirli bir amacı vardır. Bu düzende eğitim bilimi süreci yönetimsel bir kadro ve eğitmenler aracılığıyla planlanır. İnformal eğitim bilimi ise spontane vüruten plansız ve programsız meydana getirilen eğitimdir ki fert bu eğitimi toplumsal çevresinden gizil olarak edilir.
Yetişek Sistemi
Yetişek, bir mekanizma olarak ele tuzakındığında ise eğitim bilimi sisteminin üç baz ögesi bulunmaktadır: Bunlar kaynaklar, süreçler ve çıktılardır. Kaynar; eğitimin beslendiği öğretmen, öğrenci, bina, tesisat, maliyet, personel gibi fiziksel unsurlardır. Müddetç; okul süresince gerçekleştirilen dersler, öğrenme yaşantıları ve ders aktiviteleridir. Çıktılar ise bireyde mütehassıslık, yeterlilik, izin, sınav özetları gibi matlup davranış bileğkâriklikleridir.